Μήλος

Ελληνικό νησί Μήλος

Η Μήλος είναι Ελληνικό νησί στο Αιγαίο που ανήκει στις Κυκλάδες. Η Μήλος βρίσκεται στην νοτιοδυτική άκρη των Κυκλάδων. Εκεί στις δυτικές Κυκλάδες θα λέγαμε ότι η Μήλος δεν είναι ένα κλασικό Κυκλαδονήσι. Η Μήλος είχε την τύχη χάρη στην ηφαιστειογενή της φύση να είναι γνωστή από τα προϊστορικά χρόνια λόγω του Οψιδιανού, του πολύτιμου ορυκτού της εποχής του Λίθου και του Χαλκού.

Μήλος

Έντονη ηφαιστειακή δραστηριότητα χιλιάδες χρόνια πριν, έδωσε στην Μήλο τα σημερινά γεωλογικά χαρακτηριστικά της που είναι γεμάτα αντιθέσεις και εξαιρετική ομορφιά. Στην σύγχρονη εποχή η Μήλος είναι πασίγνωστη χάρη στο διάσημο άγαλμα της Αφροδίτης, αλλά και χάρη στα εντυπωσιακά της τοπία, που πάρα πολλές φορές τα έχει χρησιμοποιήσει η σύγχρονη διαφήμιση.

Από τουριστική άποψη η Μήλος παρουσιάζει τεράστιο ενδιαφέρον και διαθέτει όλες εκείνες τις υποδομές που θα κάνουν τον επισκέπτη να περάσει αξέχαστες διακοπές. Ανάμεσα στα πλεονεκτήματα της Μήλου είναι το καλό φαγητό, πολλές πανέμορφες παραλίες, παραδοσιακούς οικισμούς και επιλογές περιήγησης που δεν θα σας αφήσουν να πλήξετε.

Μήλος

Μήλος Ιστορία

Δυο πράγματα έπαιξαν σπουδαίο ρόλο στην διαμόρφωση της ιστορίας της Μήλου. Ο ορυκτός πλούτος της και η πλεονεκτική της θέση στο νοτιοδυτικό άκρο των Κυκλάδων στην μέση της απόστασης από την ηπειρωτική Ελλάδα για την Κρήτη. Στα προϊστορικά χρόνια πολλοί ειδικοί υποστηρίζουν ότι στην Μήλο γίνονταν εξόρυξη Οψιανού λίθου πριν καν ακόμη κατοικηθεί το νησί. Πάντως σίγουρα μετά την κατοίκηση της Μήλου γινόταν επεξεργασία του Οψιανού και εξαγωγή του.

Στον αρχαιολογικό χώρο της Φυλακωπής ακόμη και σήμερα ο επισκέπτης μπορεί να δει τα χαρακτηριστικά υπολείμματα από την επεξεργασία του Οψιανού, τα λεπτά μαύρα κοφτερά πετραδάκια, διάσπαρτα στον οικισμό. Στην Ελλάδα Οψιανός, αυτό το σκληρό μαύρο ηφαιστειακό πέτρωμα, υπάρχει μόνο στην Μήλο και στην Νίσυρο. Λόγω της διαφορετικής σύστασης του πετρώματος οι αρχαιολόγοι που βρίσκουν αντικείμενα από Οψιανό σε διάφορες προϊστορικές ανασκαφές, είναι σε θέση να αναγνωρίσουν την προέλευση του.

Όπως και σε άλλα Κυκλαδονήσια οι πρώτοι κάτοικοι της Μήλου υπάρχουν πιθανότητες να ήταν Κάρες από την γειτονική μικρασιατική ακτή ή οι θαλασσοπόροι Φοίνικες. Η Μήλος συμμετέχει σε όλες τις φάσεις ανάπτυξης του Κυκλαδικού πολιτισμού. Οι επόμενοι κάτοικοι της Μήλου ήταν Δωριείς από την Λακωνία, που μεταφέρουν το κέντρο του νησιού από την Φυλακωπή, στο Κλήμα όπου δημιουργούν οχυρωμένο οικισμό.

Οι κάτοικοι της Μήλου τιμώντας τους προγόνους τους, τους πρώτους Δωριείς άποικους, έτρεφαν πάντα φιλικά αισθήματα προς την Μητρόπολη Σπάρτη. Η Δωρική καταγωγή τους έπαιξε επίσης ρόλο κατά τους Περσικούς πολέμους καθώς οι Μήλιοι ήταν από τους λίγους νησιώτες που αντιστάθηκαν στους Πέρσες και μάλιστα πήραν μέρος και στην περίφημη ναυμαχία της Σαλαμίνας που απέδειξε την ελληνική υπεροχή στην θάλασσα αλλά και στην μάχη των Πλαταιών που σφράγισε την νίκη των Ελλήνων.

Κατά την διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου παρόλα τα φιλικά της αισθήματα για την Σπάρτη, η Μήλος θέλησε να κρατήσει ουδετερότητα και το πλήρωσε με τον χειρότερο τρόπο. Οι Αθηναίοι κατέκτησαν την Μήλο το 416 π.Χ., έσφαξαν όλους του άντρες και πούλησαν ως σκλάβους τα γυναικόπαιδα. Αυτή την μελανή σελίδα στην ιστορία της ιμπεριαλιστικής Αθήνας την περιγράφει ο Θουκυδίδης στο 5ο βιβλίο της ιστορίας του.

Ο διάλογος και οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των αρχόντων της Μήλου και των Αθηναίων αντιπροσώπων περιγράφονται από τον Θουκυδίδη με αριστοτεχνικό τρόπο. Ο διάλογος αυτός αποτελεί έναν ύμνο στην αγάπη για την ελευθερία και την ελεύθερη βούληση και από την άλλη μια καταδίκη του δίκαιου του ισχυρότερου που με κυνισμό επιβάλλει την θέληση του με την βία.

Παρόλη την καταστροφή η Μήλος κατόρθωσε να αναπτυχθεί στους επόμενους αιώνες, με την ελληνιστική εποχή να την βρίσκει σε πλήρη άνθιση. Από αυτή την εποχή της άνθισης προέρχεται το διάσημο άγαλμα της Αφροδίτης της Μήλου που στολίζει τις αίθουσες του Λούβρου. Η άνθιση συνεχίζεται και την Ρωμαϊκή εποχή, όπου ολοκληρώνεται και το αρχαίο θέατρο που σώζεται μέχρι σήμερα. Την εποχή αυτή η Μήλος διαθέτει μια μεγάλη πρωτοχριστιανική κοινότητα που χτίζει κατακόμβες για τις λατρευτικές της ανάγκες. Μετά τους Ρωμαίους η Μήλος ακολουθεί την κοινή μοίρα όλων των Κυκλάδων και ανήκει διαδοχικά στους Βυζαντινούς, στο Δουκάτο της Νάξου και τέλος στην Οθωμανική αυτοκρατορία. Κατά την διάρκεια της Τουρκοκρατίας η Μήλος με τους ηφαιστιογενείς σχηματισμούς της γίνεται το αραξοβόλι και το ορμητήριο πειρατών και από εκείνη την εποχή μας έχουν μείνει τα τοπωνύμια Σαρακίνικο και Κλέφτικο.

Οι Μήλιοι παίρνουν ενεργό μέρος στην Ελληνική επανάσταση από τις πρώτες στιγμές δίνοντας χρήματα και πληρώματα στον επαναστατικό στόλο. Στις 11 Απριλίου του 1821 η πρώτη ναυτική επιτυχία των επαναστατικών δυνάμεων της Ελλάδας γίνεται πραγματικότητα καθώς στο στενό ανάμεσα στην Μήλο και την Κίμωλο σπετσιώτικα καράβια αιχμαλωτίζουν δύο τούρκικα. Οι Μήλιοι είναι γνωστοί για την ναυτοσύνη τους σε όλη την Μεσόγειο και ειδικά στην ειδικότητα του πιλότου(πλοηγού). Είναι χαρακτηριστικό ότι ο πιλότος του αγγλικού στόλου στην ναυμαχία του Ναβαρίνου, που ο θάνατος του έπαιξε σημαντικό ρόλο στην έναρξη της ναυμαχίας που οδήγησε στην καταστροφή του τούρκικου στόλου και την ελευθερία της Ελλάδας, ήταν ο Μήλιος Ήρωας Πέτρος Μικέλης.

Από το 1830 η Μήλος ακολουθεί την ιστορική διαδρομή του φτωχού νεοσύστατου ελληνικού κράτους. Το 1836 Σφακιανοί επαναστάτες βρίσκουν καταφύγιο στην Μήλο και ριζώνουν στον Αδάμαντα. Τα πράγματα αλλάζουν για την Μήλο από τον μεσοπόλεμο που αρχίζει η έντονη εκμετάλλευση του ορυκτού της πλούτου, η οποία συνεχίζεται μέχρι σήμερα και προσφέρει ευημερία στο νησί. Τα τελευταία χρόνια υπάρχει και τουριστική ανάπτυξη με σωστές υποδομές, καινούργιο λιμάνι, μαρίνα, καλό οδικό δίκτυο, μουσεία, παραδοσιακούς οικισμούς, ανάδειξη του ιδιαίτερου προσώπου της Μήλου και ξενοδοχειακά καταλύματα κάθε επιπέδου σε μεγάλη ποικιλία.

Μήλος Μυθολογία

Οι Μυθολογικές αναφορές για την Μήλο δεν είναι πολλές. Στα αρχαία κείμενα η Μήλος αναφέρεται με διάφορα ονόματα, Βιβλίς, Μιμαλλίς, Άκιτος και Ζεφυρία. Το μόνο που διασώζεται μέχρι σήμερα είναι το Ζεφυρία, η παλιά πρωτεύουσα του νησιού. Αρκετοί υποστηρίζουν ότι το όνομα Μήλος προέρχεται από την προελληνική λέξη βήλος που σήμαινε πρόβατο και εξελίχθηκε αργότερα σε Μήλος.

Υπάρχει βέβαια και ο μύθος που συνδέει σε ένα περίεργο ανακάτεμα την Δήλο, την Μήλο, την Μηλιά και τα Μήλα, αλλά και την Μήλη, με λίγο άρωμα από λατρεία της Αφροδίτης. Υπήρχε κάποτε λοιπόν ένα παλικάρι από την Δήλο που το έλεγαν Μήλο (πολύ κοντινά ονόματα το Δήλος και το Μήλος που μπορεί να τα μπερδεύει και κάποιος), που μετακόμισε στην Κύπρο στην αυλή του βασιλιά Κινύρα ο οποίος ήταν ο πατέρας του Άδωνη (του αγαπημένου της Αφροδίτης). Εκεί οι δύο συνομήλικοι νέοι, Μήλος και Άδωνης συνδέθηκαν με βαθιά και αληθινή φιλία και μάλιστα έγιναν και συγγενείς καθώς ο Μήλος πήρε για γυναίκα του την Πελία, από το σόι του Άδωνη.

Όλοι ξέρουμε το άτυχο τέλος του Άδωνη κατά την διάρκεια του κυνηγιού ενός Κάπρου και πως από το αίμα του όμορφου νέου πρωτοφύτρωσαν τα κόκκινα τριαντάφυλλα, ενώ από τα δάκρυα της θεάς Αφροδίτης που ήταν απαρηγόρητη, φύτρωσαν οι ανεμώνες. Το ίδιο απαρηγόρητος για τον χαμό του επιστήθιου φίλου του ήταν και ο Μήλος που μην αντέχοντας τον πόνο από τον χαμό του Άδωνη, κρεμάστηκε σε ένα δέντρο που πήρε το όνομα του και ονομάστηκε Μηλιά. Η γυναίκα του η Πελία συγκλονισμένη από τον διπλό χαμό κρεμάστηκε και αυτή. Η θεά Αφροδίτη ανταμείβοντας κατά κάποιο τρόπο αυτό το τόσο δεμένο ζευγάρι και τα τόσο δυνατά τους αισθήματα για τον αγαπημένο της Άδωνη, μεταμόρφωσε τον Μήλο στον καρπό της Μηλιάς και την Πελία σε περιστέρι.

Μήλος η Αφροδίτη στο μουσείο του Λούβρου

Η Αφροδίτη της Μήλου στο μουσείο του Λούβρου/ © 2010 Musée du Louvre / Angèle Dequier

Το μονάκριβο αγόρι του ζευγαριού που το είχαν ονομάσει και αυτό Μήλο, η θεά το έστειλε στο ιερό νησί της Δήλου από όπου κατάγονταν ο πατέρας του. Αυτός ο Μήλος Β’, θεωρείτε από την μυθολογία ο πρώτος Έλληνας οικιστής της Μήλου που της έδωσε και το όνομα του. Ήταν μάλιστα πολύ σοφός καθώς σε αυτόν χρωστάει η ανθρωπότητα, πάντα σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, το κούρεμα των προβάτων (να το Βήλος ξανά μπροστά μας) που πολλές φορές αναφέρετε ως Μήλη.

Δίδαξε επίσης πως να κατασκευάζουν οι άνθρωποι μάλλινα ρούχα. Δεν θέλει ρώτημα πως ο Μήλος από ευγνωμοσύνη μετέφερε και την λατρεία της αγαπημένης του θεάς Αφροδίτης, που ήταν κάτι σαν θεία του εξ αγχιστείας, στο νησί, με αποτέλεσμα να υπάρχει άγαλμα της θεάς από την ελληνιστική εποχή στο νησί και η ανακάλυψη του το 1820 να κάνει διάσημη την Μήλο και το μουσείο του Λούβρου.